🌹🌹कथाघर 🌹🌹

 

             या लघुकथेत बसमधून प्रवास करताना फोनवर झालेले दोघा भावांमधील संवाद ऐकायला मिळतील. काही कुटूंबातील नाती कशी व्यवहारीक असतात हे स्पष्ट करणारी ही वास्तव कथा आहे. या कथेच्या केंद्रस्थानी आहे ‘ऊस‘ ! हे संवाद तुम्हाला खूप काही सांगून जातील……..

**ऊस**

विशेष गर्दी नसलेल्या बसमध्ये खिडकीपाशी बसून हिंदुराव मोबाईलवर आलेले मेसेजेस बघत होता.

इतक्यात हिंदुरावला एक काम आठवले.

त्याने धाकट्या भावाला, नानाला फोन लावला.

‘कसा आहेस दादा ?’ पलीकडून नानाने विचारले.

‘मी मस्त आहे. तुझं काय चाललंय ? ‘ हिंदुराव बोलला.

‘मी ठीक आहे. तु कधी आलास गावाहून ?’

‘कालच आलो मी.’

‘सॉरी दादा, कामाच्या गडबडीत मी तुला फोन केला नाही.’

हिंदुराव यावर काहीच बोलला नाही.

मग नानाने त्याला विचारले, ‘कशी झाली गावची कामं ?’

‘सांगतो, यंदा ऊस भरपुर आला होता. आपली ऊस तोडणी चांगली झालीय.’

‘काय सांगतोस ?’

‘नाना, अरे चाळीस टन ऊस झालाय या वर्षी.’ हिंदुरावने उत्साहात सांगितले.

‘दादा, तुझी सारी धावपळ कामी आली बघ. दादा, तू लक्ष दिलेस ना म्हणून.’

‘नाही तर चंदूकाकाने ऊस परस्पर कारखान्याला पाठवून हिशेबात काटच मारली असती.’

‘चवली पावली टेकवली असती आपल्या हातावर….’

हिंदुरावने सगळे ऐकुन घेतले. मग तो नानाला म्हणाला,

‘त्यासाठी सारख्या फेऱ्या गावी घालत होतो मी. किती खाडे झालेत माहीत हाय यासाठी ?’

‘दादा, तूच तर सारखा जायचास गावी..….’ नाना तत्परतेने बोलला.

‘नाना, आता चंदूकाका समजून हाय आपल्याला.’ हिंदुरावाने सांगितले.

‘मी म्हटलं ना दादा, यात सगळी मेहेनत तुझी हाय बघ.’ नाना बोलू लागला,

‘तू खमक्या राहिलास म्हणुन काकाला जास्त लबाडी जमत नाही आता.’

हिंदुरावने त्याला थांबवले व म्हणाला, ‘बरं नाना, नीट ऐक,’

‘या वेळी हा सगळा ऊस कारखान्यात न्यायचाय चार दिवसांत.’

‘ट्रॅक्टर आणि माणसं ठरवून आलोय मी.’

‘हो, हो, दादा आता वेळ घालवून उपयोग नाही…..’

‘नाना, ट्रॅक्टर वजनकाट्यावर चढवताना तिथं आपली माणसं लागतील.’

‘चंदू काका तिथं एकटा असला, तर गडबड करून आपल्याला जो हिशोब सांगेल. ते मान्य करावं लागंल.’

‘एकदम बरोबर बोललास तू, काका लबाड आहे. कारखान्याची माणसं पण त्याच्या बाजूची आहेत.’

‘हे बघ नाना, मला यावेळी रजा मिळणार नाही.’

‘काय ?’ नाना चक्रावला.

त्यावर हिंदुराव म्हणाला, ‘नाना, आता तु गावी जा.’

‘समोरासमोर वजन करून घे, मग ऊस दे कारखान्याला. काकाला फक्त सोबतीला ठेव.‘

नाना क्षणभर गप्प बसला.

‘काय झालं नाना ? हॅलो, हॅलो,..’ पलीकडून नाना काही बोलेना !

हिंदुरावने पुन्हा ‘हॅलो, हॅलो’ केले.

‘दादा, ऐकतोय की मी.’ नानाने नरमाईच्या सुरात उत्तर दिले.

‘नाना, मी काय विचारतोय तुला ? गप्प का झालास तू ?’

’दादा, अरे मला कशी आता रजा मिळणार ? सगळे रजेवर गेलेत ना.’

‘मग ? मीच जाऊ काय दर खेपेला ? ऊसाचे पैसे तू पण घेशील ना ?’

पुन्हा नाना गप्प राह्यला.

‘नाना, नेहमीचं कारण आहे तुझं.’

‘नाही दादा, अरे खरं सांगतोय मी…….’

‘काही सांगू नकोस. दर वेळी तू असं बोलून गावी जायचं टाळतोस…’

नाना नरमाईने हिंदूरावशी बोलू लागला,

‘दादा, मला दर खेपेला सांभाळत आलास ना तू ? या वेळी पण सांभाळून घे.’

‘वा ! वा ! एवढं बोलून माझ्या डोक्यावर सगळा भार टाका. तुमचं सारं माहीत झालंय मला.’

‘त्या दोघी बहिणी तशा, पैशे घ्यायला नवऱ्यासकट हजर होतील. तू हा असा…..’

नानाने सगळे ऐकुन घेतले. मग तो हिंदुरावला विचारू लागला,

‘मग आता काय करशील तू या वेळी दादा ? चंदू काकाला तरी सांगून ठेव.’

‘छान ! काकाला तेच तर हवेय.’

‘आपण नाही आलो तर तो एका पायावर आपला ऊस कारखान्याला घेऊन जाईल.’

‘हमखास गोलमाल करेल. नंतर आपल्याला हिशोब सांगेल. मुकाट मिळतील ते पैसे घ्यावे लागतील.’

त्यावर नाना बोलला. ‘दादा, त्या पेक्षा तूच जा की गावी.’

‘शहाणाच आहेस तू. मी कशी नोकरी करतोय ते माझे मला माहीत.’

‘सारखी रजा मिळेल का मला ? सांग की ?’

नाना यावर काही बोलला नाही.

मग हिंदुरावनेच सुरुवात केली.

‘आता बघतो मी काय करायचं ते.’

लगेच नानाने विचारले, ‘मग जाणार ना गावी ?’

हिंदुरावला आता बोलायची इच्छा नव्हती.

नानाचा स्वर नरम झाला. तो हिंदूरावला म्हणाला,

‘दादा, या खेपेला जा की तू गावी. पुढच्या खेपेला मी नक्की गावी जाईन’.

‘दादा, प्रॉमिस करतो तुला.’

‘नाना, तुझं प्रॉमिस तुझ्याकडेच ठेव.’

हिंदुरावने एवढे सांगुन फोन बंद केला.

जमिनीच्या सातबारावर सगळ्यांची नावं टाकताना गावी आपण किती खेपा घातल्या,

चुलत भावकीशी भांडायला या भावंडांनी आपल्यालाच पुढे केले,

वकिलाची फी, पेपरच्या खर्चाला आपलेच पैसे जास्त गेलेत,

हे सारं आठवून हिंदूराव उदास झाला.

हिंदूराव त्याच अवस्थेत बसच्या खिडकीतून बाहेर बघू लागला.

त्याच्या डोळ्यासमोर गाव दिसू लागले.

उसाचा हिरवागार मळा दिसू लागला.

मजुरांनी तोडलेल्या लांब ऊसाचे ढीग दिसू लागले !

मग कारखान्याकडे निघालेला उसाचा ट्रॅक्टर………

एवढ्यात हिंदुरावने बसमधून बाहेरचा लाल सिग्नल बघितला.

मग हिंदूराव भानावर आला.

बस सिग्नलपाशी थांबली होती.

‘बापरे ! दोन स्टॉप पुढं आलो की आपण ?’

चटकन हिंदुराव उठला आणि बसमधून बाहेर पडला…….

               :::::::::::::::::::::::::::