💐💐चित्रपट गप्पा💐💐

           आज एका बांगलादेशी चित्रपटाविषयी माहिती देत आहे. प्रभात आयोजित कार्यक्रमात हा चित्रपट मला पाहायला मिळाला………..

💐जलाल स्टोरी(बांगला देश-२०१४)💐

दिग्दर्शक – अबू शाहिद इमान.

                 परंपरा सांभाळणारे अज्ञानी ग्रामस्थ आणि बाईला नगण्य स्थान देणारी पुरुषप्रधान संस्कृती, यांभोवती फिरणारे ‘जलाल स्टोरी’ चे कथानक आहे.

                  या चित्रपटात तीन प्रमूख घटना घडतात. पहिल्या घटनेत, एका गावाजवळून वाहणाऱ्या नदीच्या संथ प्रवाहात गावकऱ्यांना पाण्याचे घंगाळ(भांडे) तरंगताना दिसते. गावकरी कुतूहलापोटी ते घेतात. त्यामध्ये छोटेसे गोंडस लहान मुल असते ! या बेवारस लहान मुलाचे काय करायचे ? हा प्रश्न जमलेल्यांना पडतो. तेथे एक प्रौढ गावकरी उपस्थित असतो. गरजू लोकांना मंतरलेले पाणी देणे हे त्या दैनंदीन काम. तो गृहस्थ

 लहान मुलाला स्वतःकडे घेतो व आपल्या घरी नेतो. लहान मुलाचे नाव जलाल ठेवले जाते. घरातील पत्नीला मात्र नवऱ्याने मुलाला घरी आणलेले पटत नाही. ती नवऱ्याला विरोध करते, वाद घालते. पण नवरा तीचे ऐकत नाही. अखेर ती मुलाला सांभाळते. तिला मुलाचा लळाही लागतो.

                  मात्र त्या मुलाला घरी आणल्यामुळे गावात वाद सुरु होतात. संबंधित कुटूंबही चिंतेत पडते. हे प्रकरण गाव पंचायतीत जाते. तेथे सुनावणी होऊन सर्वांसमोर निवाडा होतो. सापडलेले मूल परत पाण्यात सोडायचा निर्णय होतो.

                  दुसऱ्या घटनेत, एक सधन गावकरी मुल व्हावे म्हणुन बाहेरच्या मांत्रिकाला बोलावून अघोरी उपाय सुरु करतो. तीन बदकांचा त्यापायी बळी द्यायचे ठरवतात. त्या घरात लहान कळत्या वयातला आश्रित मुलगा आहे. त्याला हे सारे विचित्र वाटते. पण तो काही करू शकत नाही. मांत्रिक त्या बाईला भोगतो. ती हे सहन करते, कारण नवऱ्यानेच असले उपाय करुन घ्यायचे ठरवलेय l.

                  मंत्रिकाकडून दोन बदके बळी दिली जातात. तिसरे बदक मात्र लहान मुलगा पळवतो. ते नदीत सोडून देतो. मांत्रिकाला हे समजते. मग मुलाला मारहाण होते. नंतर मांत्रिक त्या गावकऱ्याला म्हणतो, ‘हा मुलगा म्हणजे तुझे संकट आहे. याला फेकून दे पाण्यात.’ त्यानंतर मुलाला बळजबरीने गोणत्यात भरतात. गोणते पाण्यात नेऊन सोडतात. ते पोरगं आणि बाई आक्रोश करतात.

                  त्यानंतरची घटना एका उद्योगी गावकऱ्याच्या घरात घडते. त्याच्या समवेत राहणाऱ्या बाईला त्याच्यापासून दिवस गेलेत. मात्र त्याला ते मुल नकोय. तसे प्रयत्न तो सुरु करतो. ती बाई त्याला कसेबसे समजावून मुल जन्माला घालते. बाळंतपणात मात्र बाई मरते. फक्त मूल जगते. मग मुलाला पाण्याच्या घंगाळात ठेवून नदीत सोडले जाते.

                  एक आश्रित तरूण त्या बाईचा परिचीत असतो. त्याला हे बघवत नाही. तो पाळत ठेवून ते मूल पाण्यात सोडल्यावर नदीत उडी मारतो, पण नदीत वाहणारे घंगाळ त्याच्या हाती लागत नाही. तोसुद्धा पाण्यावर येत नाही !

                   चित्रपटातील या तीन घटना एकमेकांशी संबंधित आहेत. पण त्यांची मांडणी विस्कळीत झाल्याने कथा एकसंघ न होता तुटक होते आणि चित्रपटाचा प्रभाव कमी करते.

                   हा अपवाद सोडला तर, सर्व कलावंतांनी समरसून भूमिका केलेला हा चित्रपट चांगला आहे.

                   राजकीय दृष्ट्या बांगला देश अस्थिर आहे. राजकीय परिणाम चित्रपट निर्मितीवर बऱ्याच अंशी होतो, म्हणुन त्या देशात चित्रपट निर्मिती कमी होत असावी. गरीबी, नैसर्गिक आपत्ती, धार्मिक बाबी, निरक्षरता, परंपरा, हे सारे सांभाळीत पूढे जाणे त्या देशापूढे मोठे आव्हान आहे. कोणत्याही परदेशी चित्रपटांत वास्तव चित्रण प्रत्यक्ष–अप्रत्यक्षपणे दिसतेच असे नाही. बांगला देशी चित्रपटातून अशी अपेक्षi आम्ही का करावी ?

                                                                :::::::::::::::::::::::::::

💐💐परिसर💐💐

 

           विद्येचे माहेरघर, श्रीविठुरायाच्या आषाढ वारीचे प्रवेशद्वार असलेले, श्रमिकांना सामावणारे, पेशवाईच्या खाणाखुणा अजूनही सांभाळणारे, ऐतेहासिक गिरीदुर्गांच्या सानिध्यात, आणि मुळा-मुठा नदीच्या काठी वसलेले पुणे हे कीर्तिवंत शहर आहे.

                 ही पुण्यनगरी पूर्वीपासून माझी आवडती नगरी आहे, मी मुंबईकर असलो तरी ! मुंबईहून बसने अथवा रेल्वेने प्रवास करताना खंडाळा-लोणावळा घाटात हिरव्या डोंगररांगांनी स्वागत करणारे पुणे मला जवळचे वाटते आणि पुण्यातील अनेक आठवणी मनी दाटतात…………..

💐आठवण साठवण पुण्याची💐

           ८५ साली, ‘ आमच्या पुण्यात गणपतीचा उत्सव दिमाखात साजरा होतो. तो पाहायला एकदा तरी या ’ असे आमच्या ग्रुपमधील एका दोस्ताने म्हटले आणि आमची मित्रमंडळी निघाली पुण्याला ! त्यात मी होतो. लोहगावजवळील म्हाडा(पूर्वी पुण्यात म्हाडाला ‘फाडा’ असे नाव होते ! ) वसाहतीत आम्ही त्यावेळी राहिलो होतो.

                ही माझी पुण्यातील पहिली सफर! या सफरीत आम्ही रात्रभर फिरून गणपती व रात्रीची रोषणाई पाहीली. कसबा पेठेतील गणपती, तांबडी जोगेश्वरीचा गणपती, रंगारींचा गणपती, दगडूशेठ हलवाईचा गणपती, मार्केटचा गणपती, असे कितीतरी सार्वजनिक गणपती त्यावेळी पाहिले. तेथे भवानीवाडा म्हणुन प्राचीन वास्तू आहे, शिवशाहीर बाबासाहेब पुरंदरे त्या ठिकाणी निवांत बसलेले होते. त्यांची भेट घेण्याची संधीही मिळाली. त्यानंतर एकदा प्रसिध्द साहित्यिक व गिर्यारोहक गो. नी. दांडेकर म्हणजेच ‘गोनीदां’ यांची मुलाखत घेण्याच्या निमीत्ताने पुण्यातील त्यांच्या निवासस्थानी भेट घेतली होती.

               पूढे अधून मधून कोणत्या ना कोणत्या कामानिमित्ताने पुण्यात जायला मिळाले. गिर्यारोहण पुण्याच्या आसपास होऊ लागले. राजगड, पुरंदर, भोर जवळचे किल्ले… थोडक्यात पुणे काहीसे परिचयाचे झाले.परंपरा जपणारे, चिकित्सक नजरेने इतरांना टिपणारे, ज्ञानलालसा जागी ठेवणारे, आणि जागृत असे पुणे मला आपलेसे वाटले.

               मात्र एक अपवादात्मक प्रसंग इथे सांगायला हवाय. १९८६ साली आम्ही चार मित्र सिक्कीम – दार्जिलिंग येथील हिमालयीन गिर्यारोहणाचा अभ्यासक्रम पूर्ण करून सीलीगुढी मार्गे नेपाळला फिरायला चाललो होतो. तेथे पुण्यातील एक वयोवृध्द जोडपे भेटले. त्यांचा मुलगा भिलाई येथील टाटा स्टील कंपनीमध्ये मोठ्या हुद्द्यावर कामाला असल्याची माहिती त्यांनी दिली. त्यावेळी ते एका अडचणीत सापडले होते. मुलाशी संपर्कही होत नव्हता. आम्ही त्यांना धीर दिला व आमच्या परीने त्यांची अडचण सोडवली. त्याचा त्यांना खूप आनंद झाला.

               योगायोगाने हे जोडपे आम्हाला परतीच्या प्रवासात पुन्हा भेटले. किरकोळ गप्पा झाल्यावर त्यांनी पुन्हा आमचे आभार मानले. ‘ पुण्यात आमच्या घरी नक्की या बरं का,’ अस ते म्हणाले. पुण्यातल्या सदाशिव पेठेतील निवासी पत्ता देऊन आम्हा चौघांना यायचे त्यांनी आमंत्रणही दिले.

               ते मी लक्षात ठेवले होते. नंतर मित्रासह एकदा पुण्यात आलो असताना त्यांची भेट घ्यायची ठरविले व सदाशिव पेठ गाठली. त्यांचे घर शोधून काढले. आम्ही अवचित दारात अवतीर्ण झालो, तेव्हा त्यांनी ‘ कोण तूम्ही ? कोणते काम होते ?’ असे विचारून माझ्यावरच गुगली टाकली !

                मागचे सविस्तरपणे त्यांना सांगीतले. ते त्यांच्या स्मरणात येईना ! मग तेथून निघायचा विचार केला, तेवढ्यात आजोबा म्हणाले, ‘हा, हा, थोडेसे आठवतेय, आम्ही तिकडे गेलो होतो गेल्या वर्षी…...’

               त्यानंतर सद्गृहस्थांनी ‘ या, तूम्ही आत या ‘, म्हणत आमचे स्वागत केले. आजीने पाणी आणून दिले. मी वेड्यागत मागच्या घटना पुन्हा त्यांना सांगत राहिलो. ते दोघेही ढिम्म होऊन ऐकत होते ! मग सरळ उठून उभे राहिलो. ‘ इकडे पुण्यात आलो होतो, म्हटले जाऊन येऊ तुमच्याकडे, म्हणुन सहज आलो होतो ’, एवढे म्हणुन निघालो. मग आजोबांनी आम्हाला थांबविले. आजीने आत जावून आंब्याच्या फोडी आणून खायला दिल्या ! आम्ही इथून लवकर निघायच्या मनस्थितीत असल्याने आजोबांनी ‘ खा, खा ‘ चा आग्रह धरल्यावर आंब्याच्या काही फोडी घाईघाईत खाल्ल्या आणि त्यांचा निरोप घेतला. हा अपवाद वगळला तर पुणे मला जवळचे वाटते.

                पुण्यातली बुधवार पेठ, तेथून जवळच असलेली तुळशी बाग, श्रीमंत दगडूशेठ हलवाई गणपती, शनिवार वाडा, बळवंत चौक, दिवस रात्र वर्दळीचे पुणे स्टेशन आणि स्वारगेट या ठिकाणी वावरताना बरे वाटते. आठवडाभर हा भाग गजबजलेला असतो. मंगळवार, संकष्टी, अंगारकी, माघ- भाद्रपद या काळात रस्त्यात वाहने आणि माणसे यांची कोंडी होते. पण आता त्याची सर्वांना सवय झालीय.

                काळनिहाय पुणे आता बरेचसे बदललेय. जुने वाडे, बोळ आता फारसे दिसत नाहीत. त्यांची जागा मॉडर्न इमारती- टॉवर्सनी घेतलीय. पुण्यातील बस सर्व्हीसही खूप सुधारलीय. पण वाढत्या गर्दीला ती किती पुरेशी पडणार ?

                पुणे विद्यापीठ नवनवे अभ्यासक्रम आणत आहे, पण विद्यार्थ्यांचे लक्ष खासगी टीपटॉप विद्यापीठांच्या श्रीमंत महाविद्यालयांनी वेधून घेतलेय. गणपतीसणाचा उत्साह आज टिकून असला तरी पुर्वी रात्रभर लाईट रोषणाई बघायला मिळायची, ते चित्र आता नाही. विसर्जन मिरवणुकीचा प्रदीर्घ जल्लोष मात्र वाढतो आहे.

                पुणेरी मिसळ आणि चितळ्यांची बाकरवडी आजही खाद्य प्रेमींच्या सेवेत आहे. शिस्तीच्या सूचना देणारी पुणेरी हॉटेल्स आता कमी झालीत. आता पुण्यात रुबाबदार मेट्रो रेल्वे दाखल झालीय. हळू हळू ती पुण्यात मार्गस्थ होत आहे. पुणेकरांनी तीचे उत्साहात स्वागतही केलेय.

                 या मनस्वी पुण्यात गौरवशाली वास्तू, संस्था आणि स्थळे असंख्य आहेत. त्यातील शनिवार वाडा, सारस बाग, राजा केळकर स्मृती संग्रहालय, आगाखान पॅलेस, पर्वती, हमाल पंचायत, मुक्तांगण, मधुरांगण, आणि ‘जीजीआयएम’ ही गिर्यारोहकांची महाराष्ट्रातली पहिली प्रशिक्षण संस्था. या वास्तू म्हणजे साऱ्या पुण्याचे चिरंतन वैभव आहे.

                आपण पुणेकर असाल तर माझ्याशी सहमत व्हाल. पुणेकर नसलात तरी पुण्याच्या प्रेमात पडाल, माझ्यासारखे !

                                                             ::::::::::::::::::::::::

💐💐सुविचार-काव्यकण💐💐

..........म्हणे गोरा कुंभार विठ्ठल मंत्र सोपा | एकवेळ बापा उच्चारीरे ||……..

                                                            --संत गोरोबा काका कुंभार

                                                         समाधी दिन – १० एप्रिल १३१७.

                                                    :::::::::::::::::::::::::::::::::