💐आठवणीतील व्याख्याने💐

💐आठवणीतील व्याख्याने💐
                     आपल्या चिरतरुण गीत आणि संगीताने रसिक श्रोत्यांना सदैव गुणगुणत ठेवायला लावणारे हसतमुख असे यशवंत देव आज आपल्यात नाहीत. सोमवार २९ नोव्हेंबर च्या मध्यरात्री त्यांची प्राणज्योत मालवली. पण माझ्या मनात या स्वरमयी देवांचे व्याख्यान अजूनही गुंजत
आहे..........

💐गीत,शब्द, अन सुरेल चाली.........

                   ' असे गाणे जन्मा येते ' हे कविवर्य आणि संगीतकार यशवंत देवांचे व्याख्यान चिंचपोकळी येथील विवेकानंद व्याख्यानमालेने आयत्यावेळी घोषित केले. त्या दिवशी होणार होते साहित्यिक अरुण साधू यांचे व्याख्यान. विषय होता- 'मराठीची गळचेपी ' .
                 अर्थात, यशवंत देवांचे व्याख्यान स्मरणीय असेच झालेय.
              देवांच्या चेहेऱ्यावर हास्य, पण स्वभाव मिश्किली अन  खोडकर असा ! हे त्यांच्या संवादात
 जाणवले.  आपल्या बोलण्यातून केलेल्या हलक्या-फुलक्या विनोदांनी अन चिंमट्यानी सर्व श्रोत्यांना त्यांनी शेवटपर्यंत उत्साही ठेवले. बोलताना कधी देव गीत सादर करायचे, त्यावेळी स्वरपेटीही वाजवायचे.  त्यांच्या साथीला एक तबलजी होता.
                 यशवंत देवांनी बरीच भावगीते  लिहिलीत.  कितीतरी चित्रपटांना श्रवणीय गीतं- संगीत दिलेय. त्याबद्दलच्या खूप आठवणी देवांनी सांगितल्या.
                 ते म्हणाले- ' गाणं गाताना त्याचा आशय ऐकणाऱ्याला ज्ञात होणे हेच त्या गाण्याचे खरे यश आहे. गाणं सुंदर असणं म्हणजे ते छान असणं नव्हे, तर त्याचे बोल काय आहेत ? हे नीट ऐकणे आणि' ते ' जाणून घेणे हे हवे असते. '
                ' गाण्याची निर्मिती तीन व्यक्तींद्वारे होते - पहिला कवी, दुसरा संगीत निर्देशक, आणि तिसरा व शेवटी आपल्यासमोर गाणं घेऊन येणारा गायक ! या तिघांचाही ताळमेळ जमायला हवा. '
               ' संगीतकार उत्तमोत्तम चाली गाण्याला लावतात. यात चाल चांगली असली तर गाणं लोकप्रिय होते. परंतु त्याचे बोल काय हवेत ? आशय काय हवा ? हे गुलदस्त्यात राहते. गंभीर वाटणारा विषय गंभीर चालीतील गाण्यानेच आपल्यासमोर यायला हवा. तर आनंदी गीत आनंदीप्रकारच्या चालीनेच गायला हवे. '
             ' गझल गाताना चालींकडे विशेष लक्ष द्यावे लागते. नाहीतर सारी मज्जाच जाते. अर्थाचा अनर्थही  होतो. हल्ली संगीतकार निर्मात्याच्या सांगण्यावरून गीतांना चाली बांधतात. हाच प्रकार गीतकाराना गीत लिहिताना करावा लागतो. शेवटी श्रोत्यांपुढे येणारे गीत हे सुरेल चालींनी शब्दबद्द होऊन त्यांना गुणगुणत ठेवणारे हवेय..........'

                        या स्वर्गस्थ गीत-संगीतमहर्षिला माझी मनःपूर्वक आदरांजली.

                        ::::::::::::::::::::::::::::::

                                                                                          प्रतिक्रियेसाठी-email--yescharudatt.com
                                                                                            ७५८८७२७५२२.