🌹🌹वाचनछंद🌹🌹

 

       मराठी साहित्य विश्वात गेले दशकभर विविध विषयांवरची पुस्तके ई माध्यमातून प्रसिद्ध करण्याचा ध्यास घेतलेली ‘ई साहित्य प्रतिष्ठान’ ही महाराष्ट्रातील संस्था आता जगभरात कार्यरत आहे. कोणतेही व्यवहारिक निर्बंध न लादता नवख्या व अनुभवी मराठी लेखकांना, त्याचप्रमाणे वाचकांना प्रेरणा देत मराठी साहित्य विश्वाची चळवळ पुढे नेत आहे.

       हे कार्य सहज सोपे नसले तरी मराठी साहित्याविषयी आस्था, प्रसार माध्यमातले कौशल्य-ज्ञान आणि सेवावृत्ती या तीन वैशिष्ट्यांनी युक्त असणारे ई साहित्य प्रतिष्ठान सातत्याने विविध पुस्तकं अगदी मोफत प्रकाशित करून जगभरातील साहित्य रसिकांना विनामूल्य उपलब्ध करून देत आहे.

       याच संस्थेने प्रकाशित केलेल्या दोन विशेष ई पुस्तकांविषयी इथे माहिती देत आहे……

🌹प्राचीन भारतातील दोन प्रज्ञावंत पांथस्थ : लेखिका डॉ. स्मिता दामले🌹

      डॉ. स्मिता दामले इतिहास आणि राजकारणाचा गाढा अभ्यास असलेल्या लेखिका, या विषयात त्यांनी पी.एच.डी. केली आहे. शिवपूर्वकाल, शिवकाल आणि त्यानंतरचा इतिहास, त्यावेळेचे सत्ताकारण त्यांनी बारकाईने तपासून त्यावर विविधांगी लिखाण केले आहे.

      ई साहित्य प्रतिष्ठानने त्यांचे हे चौदावे पुस्तक प्रकाशित केले आहे. या पुस्तकात काळाच्या अनुषंगाने लेखिकेने प्रारंभी भगवान गौतम बुद्ध आणि सम्राट अशोक यांच्या कारकिर्दीचा थोडक्यात आढावा घेतला आहे.

      प्राचीन काळापासून नैसर्गिक सुबत्ता लाभलेल्या विशाल भारतावर साऱ्या जगाची नजर होती. हिरे माणके आणि सोन्याच्या खाणी लाभलेला समृद्ध भाग परकियांना आकर्षित करत होता. खगोलशास्त्र, वैद्यकशास्त्र, गणित-विज्ञान, तत्वज्ञान आणि धर्मग्रंथ, साहित्य, या साऱ्यांविषयी निरीक्षण व अभ्यास करण्यासाठी विविध देशांतून दर्दी लोक भारतात येत होते. त्यात ग्रीसमधून आलेला मेगास्थानीस हा आद्य होता. त्याने यावर ‘इंडिका’ नावाचा ग्रंथ लिहिला. त्यानंतर चीनमधून आलेल्या फाइएन या फिरस्त्यानेही इथल्या वास्तव्याविषयी आठवणी लिहिल्या आहेत.

      इसवी सन ६३० ते ६४५ या कालावधीत भारतात येऊन राहिलेला बौद्ध धर्मगुरू ह्युएन त्संग हा सुद्धा चिनी होता. त्याने इथल्या बौद्ध धर्माचा अभ्यास करून आपल्या वास्तव्याविषयी ‘SI YU KI’ (म्हणजे पाश्चिमात्य देशाचा इतिहास) हा स्मृतीग्रंथ लिहून ठेवला. तो भारतातील जेवढ्या जेवढ्या प्रांतात फिरला, तेथल्या राजवटी, सर्वसामान्य लोक, चालीरीती, परंपरा, आर्थिक व सामाजिक परिस्थिती यांची मिळेल तेवढी माहिती त्याने घेतली. भारतातून परत जाताना त्याने नालंदा येथे उपलब्ध झालेले काही ग्रंथ प्रतिकृती करून तर काही अनुवादित करूनही घेतले.

      इसवी सन १००१ मध्ये भारतावर आक्रमण करायला गजनीचा सुलतान महमद आला होता. त्याच्या ताफ्यात कित्येक कैदी होते. त्यापैकी एक होता अलबेरूनी. हा राजकैदी होता. विशेष म्हणजे तो विद्वान व भाषा पंडित होता. राजकैदी असल्याने काही बाबतीत त्याला सर्वत्र वावरता येत होते. त्याचा फायदा घेऊन तो सुलतानाच्या ताफ्याबरोबर जिथे जिथे गेला व राहिला, त्याबद्दल आठवणींच्या रूपात त्याने विविध ग्रंथ लिहिले आहेत.

      भारतातील विज्ञान, खगोलशास्त्र, संस्कृती आणि आर्थिक विषयांची माहिती अलबेरूनी याने त्या ग्रंथात लिहिली आहे. संस्कृत पुराणे, भगवद्गीता, भारतीय समाज जीवन, भारतीय भाषा यांचे चिकित्सक पद्धतीने निरीक्षण करून त्याने लिखाण केले आहे.

      त्यानंतरही काही व्यासंगी लोक भारतात येऊन गेले. मात्र या साऱ्यांत ह्युएन त्संग आणि अलबेरूनी यांनी लिहिलेली माहिती जिद्न्यासू अभ्यासकांना उपयुक्त ठरणारी आहे आणि म्हणून या दोन व्यासंगी पांथस्तांचा परिचय वाचकांना डॉ. स्मिता दामले यांनी आपल्या ‘प्राचीन भारतातील दोन प्रज्ञावंत पांथस्थ’ या ई पुस्तकात करून दिला आहे.

      हे बहुमोल ई पुस्तक एकदा हातात घेतले की खाली ठेववत नाही, कारण त्यातील विस्मयकारक इतिहास वाचकाला त्या काळात ओढून नेतो व कितीतरी तत्कालीन महत्वाची माहिती त्यात वाचावयास मिळते.

💐 गाता रहे मेरा दिल…. लेखक डॉ. बं. न. जाजू💐

       डॉ. बं. न. जाजू हे अनेक महाविद्यालयात प्राचार्य म्हणून सेवा केलेले जाणते प्राध्यापक आणि लेखक आहेत. विविध छंद व कला अंगी असलेले हे उत्साही व्यक्तिमत्व असून शैक्षणिक विश्वात कितीतरी मोठे पुरस्कार त्यांना प्राप्त झालेले आहेत. ई साहित्य प्रतिष्ठानने डॉ. जाजू यांची सहा पुस्तके प्रकाशित केली आहेत.

       वयाची ८२ वर्षे पार केलेल्या डॉ. जाजू यांना जुन्या सिने गीतांचा विलक्षण शौक आहे. कितीतरी गाणी त्यांना अगदी तोंडपाठ आहेत. त्यांचा एक हिंदी काव्यसंग्रह देखील प्रकाशित झाला आहे.

       पुस्तकाच्या प्रारंभी लेखकाने आपला परिचय दिला आहे. तो वाचताना कलेविषयी असलेली त्यांची आस्था पाहून वाचक प्रभावी होतो. पुस्तकात समाविष्ट असलेल्या गाण्यांचे लेखकाने विषयानुसार वर्गीकरण केले आहे. उदाहरणार्थ देव, दैव, प्रेम, नैराश्य, मनातील संवाद आणि वेदना,……याशिवाय गीतकार, संगीतकार, गायक-गायिका तसेच चित्रपट आणि कलावंतांची आवश्यक असलेली माहिती गाण्याच्या रसग्रहणासह पुस्तकात वाचायला मिळते.

      भारतीय चित्रपट सृष्टीतील जुन्या आणि प्रसिद्ध चित्रपटांची कहाणी आणि गीते किती श्रवणीय होती व आज इतक्या वर्षांनंतरही गानरसिकाला ती गुणगुणायला लावणारी आहेत, त्याचा प्रत्यय हे पुस्तक वाचताना होतो.

       या ई पुस्तकाचे खास वैशिष्ट्य म्हणजे अनेक अवीट गोडीची गाणी त्यातील चित्रांवर नेटच्या मदतीने क्लिक करून आपण ऐकू आणि पाहू शकतो ! तुम्ही गान रसिक असाल तर यातली गाणी तुम्हाला अधिक आनंद देतील आणि तुमच्या दुःखात तुमची सोबतही करतील.

      म्हणून दर्दी वाचकांनी या दोन्ही ई पुस्तकांचे अवश्य अवलोकन करावे. त्यांना ती नक्की आवडतील……..

::::::::::::::::::::::::::::::

        टीप :-- ई साहित्य प्रतिष्ठानने प्रकाशित केलेली पुस्तके सर्वांसाठी विनामूल्य उपलब्ध केलेली आहेत. मात्र त्यासाठी वाचकांना खालील दूरध्वनी क्रमांकावर नोंदणी करावी लागते.

९९८७७३७२३७.

वेबसाईट – www.esahity.com

            ☘️☘️☘️☘️☘️☘️☘️☘️☘️☘️