🌹🌹परिसर🌹🌹

गिरीभ्रमणाचा छंद जोपासताना अखिल महाराष्ट्र गिर्यारोहण महासंघ या आपल्या महाराष्ट्रातील शिखर संस्थेच्या कार्यात सहभागी होण्याची संधी मला वारंवार मिळाली. महासंघाचे उपक्रम आणि सभा-समारंभांच्या निमित्ताने काही जाणती व्यक्तिमत्वं पहायला मिळाली, चांगल्या वास्तूंचे दर्शनही घेता आले.

त्यापैकी विशेष आठवणीत राहणाऱ्या दोन संस्था-वास्तू आहेत. पुणे पौड मार्गावर खाटपेवाडी-भुकुम मध्ये अनाथ, वंचितांना विरंगुळा देणारी ‘स्वरूप सेवा’ ही संस्था कार्यरत आहे, तर शिवशाहीर बाबासाहेब पुरंदरे यांच्या संकल्पनेतील ‘शिवसृष्टी’ पुणे बंगरुळू महामार्गानजिक नरे आंबेगाव येथे आकारात येत आहे.

‘स्वरूप सेवा’ संस्थेविषयी अल्प परिचय या ब्लॉग साईटवर पुर्वी दिलेला आहे. आज आपण ‘शिवसृष्टी’ विषयी जाणून घेऊ या............

🌹‘शिवसृष्टी’🌹

‘शिवसृष्टी’ ही वास्तू आंबेगाव बुद्रुक या गावच्या परिसरात जवळपास तीन एकर क्षेत्रात उभी राहिली आहे. ऐतेहासिक घटना जागविणाऱ्या या संकुलाचे एकुण चार टप्प्यातील बांधकाम प्रस्तावित असून दोन टप्पे पूर्ण झालेले आहेत. शिवप्रेमींना ते पाहण्यासाठी आता उपलब्धही आहेत.

‘शिवसृष्टी’चा प्रवेशद्वार परिसर प्रारंभी आपले लक्ष वेधून घेतो. पहिल्या मुख्य प्रवेशद्वारातून आत शिरल्यावर डावीकडे सशुल्क नोंदणी होते. मग पुढील प्रवेशद्वारी मावळ्यांच्या वेशातील द्वाररक्षक आपल्या स्वागताला सामोरे येतात. आतमध्ये साकारलेल्या इतिहासकालीन प्रांगणात ‘शिवसृष्टी’ संकुलातील दालने व एकुण कार्यक्रम यांची प्राथमिक माहिती मराठमोळ्या वेशातील तज्ञ मार्गदर्शकांकडून मिळते. इथले नियम व शिस्तीचे पालन करणे बंधनकारक असल्याची स्पष्ट कल्पनाही सर्वांना दिली जाते.

‘शिवसृष्टी’ मध्ये स्वराज्यापूर्वीची विदारक स्थिती, शहाजीराजे-जिजाऊमाता यांची रणनीती, रणांगण, तत्कालीन लेखकाच्या ऐतेहासिक दस्ताऐवजाचा आधार घेतलेली आग्र्याहून सुटका, रायगडाची ‘विशेष’ सफर, ‘श्रीमंत योगी’ छत्रपती शिवाजी महाराज यांचे स्वगत, शिवराज्याभिषेक दिनाचा प्रसंग, त्याचप्रमाणे स्वराज्यातील दुर्गवैभव असलेले किल्ले, या साऱ्यांचे विविधांगी सादरीकरण सूरू होते. शिवसृष्टीतील वेगवेगळ्या दालनांत अद्ययावत थ्री डी आणि फाईव्ह डी तंत्रज्ञानाचा वापर करून सादर होणाऱ्या रंगीत-संगीतमय चित्रफिती व प्रसंग सर्वांना प्रभावित करतात.

मराठ्यांच्या इतिहासाचे अभ्यासक शिवशाहीर बाबासाहेब पुरंदरे हे आम्हा गिरीदुर्ग भटक्यांचे आद्य प्रेरणास्थान. या थोर व्यक्तीने निर्मिलेला ‘जाणता राजा’ देशभरात गाजलेला भव्य रंगमंचीय कार्यक्रम होता. असंख्य तरुण व उत्साही कार्यकर्त्यांना एकत्र करून बाबासाहेब आपल्या संकल्पनेतील शिवकालीन प्रसंग व छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या साहसी व्यक्तिमत्वाचे पैलू प्रेक्षकांसमोर प्रत्यक्षात साकारीत होते.

हा चालता-फिरता कार्यक्रम एकाच भव्य वास्तूमध्ये कायमस्वरूपी साकार व्हावा, असे बाबासाहेबांचे आगळे स्वप्न त्यांच्या हयातीत पूर्ण होऊ शकले नाही. ही स्वप्नपूर्ती बाबासाहेबांचे निष्ठावान कार्यकर्ते ‘महाराजा शिव छत्रपती प्रतिष्ठान’ या संस्थेमार्फत पूर्ण करीत आहेत. या संस्थेचे विश्वस्त शिवप्रेमी जगदीश कदम हे इन्फ्रा स्ट्र्क्चर क्षेत्रातील यशस्वी व्यावसायिक असून ‘शिवसृष्टी’ च्या कार्यात ते स्वतः सक्रिय आहेत. या हरहुन्नरी व उत्साही व्यक्तीच्या कंपनीने विक्रमी वेळेमध्ये पूर्ण केलेल्या रस्ते बांधणी कार्याची नोंद गिनीज बुकमध्ये झालेली आहे !

‘शिवसृष्टी’ मध्ये स्वधर्म, स्वराज्य व स्वभाषा दालन, भवानीमाता स्मारक दालन आणि दुर्गराज रायगडावरील गंगासागर तलावाची प्रतिकृती साकारण्याची पुर्वतयारी महाराजा शिव छत्रपती प्रतिष्ठान करीत आहे. येत्या काळात ते सर्वांना पहाण्यासाठी उपलब्ध होईल. मात्र या मोठ्या कार्यास लागणारा आर्थिक भार उचलणे सहज सोपे नाही. पण ही सेवाभावी संस्था नेटाने प्रयत्न करून शिवशाहीर बाबासाहेब पुरंदरे यांचे भव्य-दिव्य स्वप्न पूर्ण करणार आहे.

आपण शिवप्रेमी असाल तर या ‘शिवसृष्टी’ला अवश्य भेट द्या. आजचा तरुण वर्ग आणि शिवकालीन इतिहास जाणण्याची जिज्ञासा असणाऱ्या कोणत्याही वयातील व्यक्तीनी हा परिसर पहायला हवा. त्यांना यातून चांगली प्रेरणा निश्चितच मिळेल. बऱ्याच पर्यटन संस्था, गिरीभ्रमण संस्था शिवकालीन वास्तू व दुर्गांची सफर आयोजीत करतात. त्यांनी ‘शिवसृष्टी’ची आगळी सफर जरूर आयोजित करावी.

‘शिवसृष्टी’ त कसे जायचे ? : ---

पुणे स्टेशन किंवा स्वारगेट बसस्थानकावरून कात्रजच्या दिशेने जाणाऱ्या बसेस कात्रज चौकातून पुढे जातात. येथुन उजवीकडे कात्रज देहू बायपास रस्त्यावरून जाणाऱ्या बसेस काही अंतरावर असलेल्या नरे आंबेगाव बुद्रुक येथे थांबतात. उजवीकडे ‘शिवसृष्टी’ चा मोठा फलकही दिसतो. तेथे उतरून खाली असलेली वाट धरावी. पुढे उजव्या दिशेला वळले की पाच मिनिटात आपण ‘शिवसृष्टी’च्या प्रवेशद्वारापाशी पोहोचतो.

:::::::::::::::::::::::