💐💐आठवणीतील व्याख्याने💐💐

                मान्यवर वक्ते, साहित्यिक, कलावंत, समाजसेवी व्यक्ती, राजकारणी नेते आणि तत्वज्ञांची प्रबोधनपर व्याख्याने ऐकण्याची संधी मला वेळोवेळी मिळालीय. या  निमित्ताने त्यांना जवळून पाहायलाही  मिळालेय.

                यातील काहींचे विचार मनाला आजही प्रभावित करीत आहेत. काही विचार मनाला संभ्रमित करीत राहिले. तर काहींचे काही विचार मनाला पटले नाहीत.

                एकदा ‘ग्रह आणि आपले आयुष्य !  या विषयावरील दोन व्याख्यानं ऐकायला गेलो होतो. त्याविषयी या ठिकाणी सविस्तर लिहीत आहे……………..

💐ग्रह आणि आपले आयुष्य💐

           ठाण्यातील प्रो. विद्याधर घैसास हे जोतिषशास्त्राचे अभ्यासक. या शास्त्राचे शिकवणी वर्ग ते  घेतात. ज्योतिषशास्त्र व ग्रहशास्त्र यांची प्राथमिक ओळख त्यांनी दादर येथे आयोजित दोन व्याख्यानातून दिली.                   

                 ज्योतिषशास्त्राचा गाभा, ज्योतिष सांगण्याची पद्दत, त्याचा स्वतःला व इतरांना होणारा फायदा इत्यादींचा आढावा प्रो. घैसास यांनी व्याख्यानात घेतला. ज्योतिषशास्त्राला तर्काची बैठक लागते.  हे शास्त्र जाणून घ्यायचे तर कालचक्राचा प्रथम अभ्यास करावा लागतो. ते व्यवस्थित समजून घ्यायचे असते.

                 कालचक्र तीन भागात विभागलेले असते. भूतकाळ, वर्तमान काळ व भविष्यकाळ. अवकाशविश्व, त्यातले ग्रह तारे, दिवस-रात्र, कालगणना, इत्यादींची सर्वांगीण माहिती करून घ्यावी लागते. हे सारे विविधांगी असले तरी एकमेकांशी निगडित आहे. ग्रह बारा असतात, राशी बारा असतात, त्यांची गुण वैशिष्ट्यं कोणती याची रंजक माहिती घैसासानी दिली.

                 माणसाचे स्वभाव ग्रहाशी संबंधित असतात. हे सांगताना ते म्हणतात--रवी व मंगळ हे दोन ग्रह कडक आहेत. एखाद्या व्यक्तीवर मंगळ ग्रहाचा प्रभाव असेल व त्याला गाणे म्हणायला लावले तर तो सर्वसाधारण गाणे म्हणेल. या उलट रवी प्रभावित व्यक्ती राष्ट्रप्रेमाचे गीत म्हणेल !

                 जोतिष सांगण्याचे मुळ माणसाच्या जन्मापासून सुरू होते. त्यासाठी व्यक्तीची खरी जन्मवेळ माहीत असणे महत्त्वाचे आहे. ही जन्मवेळ खरी कोणती मानावी ? बरेचजण म्हणतात की, मूल जेव्हा जमिनीला टेकते तेव्हाची वेळ जन्मवेळ धरावी. घैसास म्हणतात, नाही. मुलाची नाळ जेव्हा काढली जाते तीच खरी जन्मवेळ. त्यावरूनच योग्य पत्रिका बनते.

                 मात्र ज्या व्यक्तींच्या बाबतीत जन्मवेळ योग्य असत नाही  किंवा ती माहीतच नसते, अशा वेळी हस्त सामूद्रीक रेषांद्वारे त्याचे भविष्य ठरविता येते. समोर व्यक्ती नसली तरी तिच्या हाताचा ठसा पाहून भविष्य  सांगता येते.  

               भविष्य सांगताना ते जर वाईट असेल तर समोरची व्यक्ती लगेच नाराज होते. तिला योग्य मार्ग दाखविणे हे ज्योतिष सांगणाराचे काम आहे. कारण असे वाईट घडणे टाळता येऊ शकते. त्यावर उपाय आहे उपासनेचा. हे सांगताना उपासनाशास्त्राविषयी त्यांनी थोडक्यात माहिती दिली.

               बोलण्याच्या ओघात त्यांनी देवांचा विषय काढला. आपण देव तेहत्तीस कोटी आहेत असे मानतो. पण तसे नाही. कोटी म्हणजे करोडो नव्हेत. कोटी म्हणजे प्रकार. असे तेहत्तीस प्रकारचे देव या विश्वात आहेत. मात्र खरा देव एकच आहे.

               ‘चित्रगुप्त’ या नावाचा अर्थ त्यांच्या दृष्टीने वेगळा आहे. चित्रगुप्त नव्हे तर ‘गुप्तचित्र’ असे म्हणावे ! आपण केलेले प्रत्येक कृत्य चित्ररूपात गुप्त होते व नंतर त्याची नोंद केली जाते !

               देवांमध्ये गणपती हा एक विघ्नहर्ता देव आहे. आपण त्याची उपासना करतो, त्याचे यथाकाल फळही मिळते. त्या देवाला जास्वंदाचे फुल आवडते. भाविक ते फुल तोडतात व गणपतीला वाहतात. हे फुल तोडताना त्याची मुंडी पिरगळली जाते ! तसे करु नये. आपण ते फुल हळुवारपणे झाडाला इजा न होता तोडावे असा संकेत असतो. तो आपल्या उपासनेत पाळला गेला पाहिजे.

                तोच प्रकार दुर्वांचा. दुर्वा काढण्याची काही  पद्दत असते. त्या नुसत्याच उपटणे वेडेपणाचे आहे. त्या हळुवार व ठराविक अंतराने तोडायच्या असतात. त्यावेळी देवाची आठवण यावी लागते.

                बऱ्याच तरुण मुली लग्न जमत नाही म्हणून ज्योतिषाच्या सांगण्यावरून मारुतीला पुजायला जातात. त्याला प्रदक्षिणा घालतात. तेल पण वाहतात. त्याला नैवेद्य अर्पण करतात. वास्तविक, मारुती हा ब्रह्मचारी देव. तो कशाला यांचे लग्न लवकर व्हावे असे म्हणेल ? तेव्हा काय करायचे ते नीट तपासून व योग्य ज्योतिषाच्या मार्गदर्शनाने, चांगल्या भावनेने पण विचारपूर्वक करावे, असे ते म्हणाले.

                शनी या ग्रहाच्या प्रभावाखालील व्यक्तीचे वर्णन घैसास करतात- ही व्यक्ती सहसा चष्मा, तोही जाड भिंगाचा लावणारी असते. तिचे नाक लांब असते. चेहरा उभा व डोळे खोल गेलेले असतात. हा माणूस अरसिक असतो. ही माणसे लवकर वृद्धत्वाकडे झुकतात. या व्यक्तीचे केस अस्ताव्यस्त आढळतात. यांची म्हातारपणी मान लटलटा हालते.

               शनी ग्रह फार शक्तिशाली ग्रह आहे. याला संयमाने राहाणेही आवडते. हा निराशावादी आणि कष्टमय जीवनाच्या सानिध्यात राहणारा ग्रह आहे. या व्यक्तींच्या शेवटचा काळ हा सांधेदुखी, अर्धांगवायू, अधुपणा यासारख्या आजारांनी ग्रस्त असतो.

               मात्र ज्यांचा शनी उच्च श्रेणीचा असतो, त्यांना तो लाभदायक ठरतो. घैसास यांनी याविषयी एक पुराणातली दंतकथा ऐकवली. रामायण काळात रावण सर्वसत्ताधीश होता. त्याने सारे जिंकले. सर्व ग्रहांना पण जिंकले. शिवाय, आपल्याविरुद्ध त्यांना काही करता येऊ नये म्हणून ते ग्रह उपडी करून ठेवले. नंतर त्यावर स्वतःचे राज सिंहासन ठेवले !

                नारदमहर्षींना हे समजल्यावर त्यांनी रावणास गाठून त्याला विचारले की, त्या ग्रहांना तू उलटे दडवून का ठेवलेस ? रावणाने उत्तर दिले, आता कोणीच माझे काही वाकडे करू शकणार नाहीत. मी अमर आहे. मी आता सर्वशक्तिमान झालो आहे.

               त्याचवेळी एक संधी मिळताच उपडी झालेला शनीग्रह पटकन सरळ झाला ! त्याने आपला आकार वाढवायला सुरुवात केली. नंतर रावणाचा सर्वनाश झाला.

              राहू-केतू या जोडग्रहांपैकी राहूचे विशेष महत्व आहे.  राहू अशरीरीय, भयानकपणा दाखविणारा व  अमंगळाच्या सानिध्यातला उपद्रवी ग्रह आहे. सहसा विधवा बाईवर राहुची सत्ता चालते. समुद्राच्या ओहोटीची वेळ, सुर्यास्तानंतरचे दोन तास, हे राहूचा प्रभाव वाढविणारे क्षण असतात. राहुच्या प्रभावाखालील व्यक्ती सतत भीती बाळगते. तिच्या मनात दुष्ट वासना येत असतात. या जोड ग्रहांच्या अंमलात शुक्र ग्रह आणि सौंदर्यवान व्यक्तीही येतात. काही राहू प्रभावित व्यक्ती थंड स्वभावाच्या असतात. मात्र कधी तिच्यात सणक येईल याचा नेम नसतो.

               घैसास यांनी उदाहरणादाखल एक घटना ऐकवली--अंधेरीचे एक जोडपे उपचारासाठी त्यांचेकडे आले होते. त्यांची बारा वर्षांची मुलगी राहू ग्रहाच्या प्रभावाखाली आहे. ती एरव्ही बरी असते. पण जेव्हा विक्षिप्त होते तेव्हा हातात करवत घेते. घरातले लाकूड सामान तोडामोड करायचा सपाटा करते ! चांगले फर्निचर कापून काढते ती ! तिचे आईवडील काकुळतीने घैसासांकडे मार्गदर्शनासाठी मागत होते. ते यावर काय करणार ?

               या  ग्रहांपासून वाचायचे असेल तर आपण रामरक्षा, व्यंकटेश स्तोत्र यांचे नित्य पठण करावे, असे ते सांगतात. राहुचा दोष जोतिषी घालवू शकत नाही. ते मांत्रिकाने काम. या व्यक्तीवर जर  जारण मारण केले असेल अथवा ती झपाटलेली असेल तर तीला ओळखण्यासाठी तिची हातापायाची नखे नीट पहावीत. ती निळसर दिसतात ! अशी व्यक्ती एकटक पाहत राहते. नजर स्थिर ठेवते.

              आपले व्याख्यान संपविताना घैसास यांनी, ‘ प्रत्येक व्यक्तीने आपल्या भविष्याच्या सुरक्षिततेसाठी आपली जन्म पत्रिका योग्य जाणकारांकडून करून घ्यावी व त्यांच्याकडून ती नीट माहीत करून घ्यावी. कोणते दोष असतील तर त्यावर वेळीच योग्य उपाय करून घ्यावेत आणि आनंदी व सुरक्षित जीवन जगावे,’ असे सांगितले.

              ही दोन व्याख्याने ऐकून मला ग्रह, आपले आयुष्य व त्याची सुरक्षितता यांची  प्राथमिक माहिती तर मिळालीय. पण एकूणच ग्रह व ज्योतिष शास्त्रांचे योग्य आकलन फक्त एक दोन व्याख्यानांमधून होणे कठीण आहे. शिवाय काही मते पटायलाही हवीत.

                                                        .....................