💐💐इतिहासात💐💐

          आपल्या महाराष्टात मर्द मावळ्यांना एकत्र करून स्वराज्य निर्माण करण्याचे महत्कार्य करणारे छत्रपती श्रीशिवराय, आणि ते स्वराज्य टिकविण्यासाठी अखेरपर्यंत जीवाची शर्थ करणारे श्रीसंभाजी राजे हे सर्वांचे प्रेरणापुरुष आहेत.

              श्रीशिवरायांच्या मृत्यूनंतर शंभुराजे कितीतरी बिकट प्रसंगांना सामोरे गेले. हा साहसी राजा स्वराज्यातील फितुरांच्या दगाफटक्यामुळे क्रूर औरंगजेबाकडून कैद झाला. तदनंतर साऱ्या स्वराज्याची वाताहत झाली.

              तत्पूर्वीच्या काळात, अवतीभवतीच्या प्रतिकूल परिस्थतीचा अंदाज आल्यामुळे समर्थांनी शंभूराजांना सावध करण्याच्या हेतूने त्यांना एक प्रदीर्घ पत्र पाठविले होते. त्या पत्राचा योग्य आदर करून राजांनी पुढची पावलं टाकली होती. तेच हे ऐतिहासिक पत्र………….. 

💐समर्थ श्रीरामदास स्वामींचे पत्र💐

अखंड सावधान असावे | दुश्चित कदापि नसावे |

तजवीज करीत बैसावे |एकांतस्थळी ||

काही उग्रस्थिती सोडावी | काही सौम्यता  धरावी |

चिंता परावी लागावी | अंतर्यामी ||

मागील अपराध क्षमावे |कारभारी हाती घ्यावे |

सुखी करुनि सोडावे | कामाकडे ||

पाटांतील तुंब निघेना | तरी मग प्रवाह चालेना ||

तैसे जनांच्या मना | कळले पाहिजे ||

जनाचा प्रवाह चालला | म्हणजे कार्यभाग आटोपला |

जन ठायी ठायी तुंबला | म्हणजे खोटे ||

श्रेष्ठी जे जे मेळवीले | त्यासाठी भांडत बैसले ||

मग जाणावे फावले | गनिमासी ||

ऐसे सहसा करू नये | दोघे भांडता तिसऱ्याशी जय ||

धीर धरूनि महत्कार्य | समजुनि करावे ||

आधीच पडली धास्ती | म्हणजे कारभार होय नास्ती ||

या कारणे समस्ती | बुध्दी शोधावी ||

राजी राखता जग | मग कार्यभागाची लगबग |

ऐसा जाणोनी सांग | समाधान राखावे ||

सकळ लोक एक करावे |गनिमा निपटून काढावे |

येणे करिता किर्ती धावे | दिगंतरी ||

आधी गाजवावे तडाखे | तरी  मग भूमंडळ धाके |

ऐसे न करिता धक्के | राज्यासी होती ||

समय प्रसंग ओळखावा | राग निपटून काढावा |

आला तरी कळो न द्यावा | जनामध्ये ||

राज्यामध्ये सकळ लोक | सलगी देऊनि करावे सेवक |

लोकांचे मनामध्ये धाक |उपजोची नये ||

बहुत लोक मेळवावे | एक विचारे भरावे |

कष्ट करोनि घसरावे | म्लेंच्छांवरी ||

आहे तितुके जतन करावे | पुढे अधिक मेळवावे ||

महाराष्ट्र राज्य करावे | जिकडे तिकडे |

लोकी हिंमत धरावी | शर्थीची तरवार करावी |

चढती वाढती पदवी | पावाल तेणे ||

शिवरायाचे आठवावे रूप |शिवरायाचा आठवावा प्रताप |

शिवरायाचा आठवावा साक्षेप | या भूमंडळी ||

शिवरायाचे कैसे बोलणे | शिवरायाचे कैसे चालणे |

शिवरायाचे सलगी देणे | कैसे असे ||

सकळ सुखाचा त्याग | करोनि शाधिजे तो योग |

राज्यसाधनाची लगबग | कैसी केली ||

त्याहून करावे विशेष | तरीच म्हणवावे पुरुष ||

याउपरी आता विशेष | काय लिहावे ||

शिवरायासी आठवावे | जीवित तुष्णवत मानावे ||

इहलोकी परलोकी उरावे |कीर्तीरूपे ||

निश्चयाचा महामेरू | बहुत जनसी आधारु ||

अखंड स्थितीचा निर्धारू | श्रीमंत योगी ||

 

---- समर्थ श्रीरामदास स्वामी.

        :::::::::::::::::::::::::::::::