💐लक्षवेधी💐

💐लक्षवेधी💐

💐भय्या.............

                मालाडच्या जैन मंदिरालगत रिक्षांची ही रांग ! रेल्वे स्टेशनमधून बाहेर पडलेल्या प्रवाशांसाठी आतुरलेले रिक्षावाले. त्याच ठिकाणी दाटीवाटीने बसलेले फेरीवाले भय्ये !

                होय, येथे यूपी, बिहारकडील खूप फेरीवाले आहेत. भाजी,फळे, कापड,चपला, बूट, छोट्या मोठया कटलरी वस्तू, हाफ/फुल पँन्टशर्टस्, काहीही विकायला हे नेहेमी तय्यार !

              त्या दिवशी टळटळती दुपारची वेळ. पावसाचे दिवस असूनही पाऊस नव्हता. पण ढगाळलेले आकाश, कोणत्याही क्षणी पाऊस कोसळेल असं काळोखं वातावरण इथे होतं. मंदिराजवळ एक रिकामी हातगाडी उभी होती. त्यावर उताराच्या दिशेने  ठेवलेली एक मोठी टोपली. त्यामध्ये दहा-बारा मध्यम आकाराच्या लाल पपय्या ! ती टोपली पायाशी ठेऊन एक भय्या गाढ झोपलेला ! त्याचे वय असेल पन्नास पंचावन्न. याच रस्त्यावरून भरभर पुढे जाणारी माझी पावलं क्षणभर तेथे रेंगाळली.  मला पपई वगैरे घ्यायची नव्हती, फक्त कुतूहल म्हणून त्याच्याकडे पाहिले आणि पुढे निघालो.

                काही वेळानंतर माझी कामे आटोपली, आणि मी परतीच्या वाटेवर लागलो. याच जैन मंदिराच्या रस्त्याजवळ आलो. आता हातगाडीच्या दिशेने पाहिले तर खाली पाटीत राहिलेल्या दोन पपईपैकी एक पपई भय्या तिथं आलेल्या गिऱ्हाईकाला विकत होता. आता एकच पपई राहिली. माझ्याबरोबर असणारा मित्र हे कुतूहलाने पाहत होता. मित्राला म्हटले-' जिद्द बघ त्या भैय्याची. तासाभरापूर्वी  बिनधास्त झोपलेला भय्या आपण पाहिला होता. आता तोच उत्साहाने ऊठुन पपईची विक्री करतोय. गिऱ्हाईकांबद्दल केवढी खात्री असते यांना ! 

                  पार दूरवर असणाऱ्या आपल्या बायका-पोरांना विसरून मजूर बांधव जिद्दीने मुंबईत (आणि इतरत्र कोठेही) येतात. गधा मेहेनत करतात. कोणतेही काम करताना लाज बाळगत नाहीत. वय आणि तब्येतीची फिकीर करीत नाहीत. मौजमजा आणि आरामाचे आयुष्य गुंडाळून ही मंडळी वर्षानुवर्षे  अशीच जगत आलीत. यामध्ये प्रामुख्याने यूपी बिहारकडील भय्ये मंडळी खूप आहेत.

                 आणि तुम्ही आम्ही घरातलं एखादं हलकं काम करायला अळंटळम करतो ! लांब कोठे बदली झाली तर आपलं काय होणार आता ? याचा ताण येऊन आपण बदली रद्द करायच्या मागे लागतो. घरातलं एखादं माणूस कामावरून उशीरा येणार असलं, तरी आपला जीव टांगणीला लागतो ! शिक्षण कमी असले (किंवा नसले) तरी आपली माणसं हलकीसलकी कामं करायला धजावत नाहीत. व्यवसाय ? छे छे, नोकरीच करू म्हणून हट्ट धरतात. तेथेही पगार किती मिळेल ? हा आमचा पहिला प्रश्न ! त्यावर आम्ही ठरवतो की नोकरी पत्करायची की नाही ते.

                हा भय्या मात्र आपल्या मेहेनतीच्या बळावर या मुंबईतच नव्हे तर पार देशभर(परदेशातही) पसरलाय. या भय्यांचे दोष बघताना त्यांची चिकाटीने मेहेनत करण्याची जिद्द तुम्हा आम्हाला डोळेझाक करता येईल का !

                                                                          ........................