🌹🌹मनभावन गीत, गाणे अन् कविता🌹🌹

            मराठी साहित्य विश्वातील मान्यवर कविवर्य विंदा करंदीकर यांनी विविध विषयांवर आपल्या काव्य लेखनामधून परखड, व्यंगात्मक आणि वास्तव भाष्य केले आहे. मानवी जीवन, समाज, निसर्ग, निर्मळ बालपण, राष्ट्रप्रेम, राजकीय स्थिती, अशा कितीतरी विषयांवरील त्यांच्या कविता संवेदनशील मनाला भिडणाऱ्या असतात.

            राजकीय स्थितीवर भाष्य करणारी विंदांची एक दीर्घ कविता लोकसत्ता दिवाळी अंकात मला वाचावयास मिळाली. सभोवतालचे राजकीय वातावरण वर्षानुवर्षे तसेच आहे, असे मला वाटते. तुम्हीही यावर सहमत व्हाल.

अगा हुतात्म्यांनो !

(एक आततायी अभंग)

कशासाठी तुम्ही | केला अट्टाहास

स्वातंत्र्याचा ध्यास | धरोनीया ?

मानुनी स्वातंत्र्य | मुक्तीचे साधन

त्याच्यावरी प्राण| ओवाळिले ?

‘वंदे मातरम् ‘चा| करीत गजर

अंती फासावर | चढताना ?

…त्याच स्वातंत्र्याचे| तीन-तेरा झाले,

ऐसें कर्म केले| इथे आम्ही.

 धर्म, जात, पंथ,| भाषा, प्रांत, वाद –

वापरू हे भेद | सत्तेसाठी.

महामानवांचे | पुतळे महान-

करू ते साधन| संघर्षाचे

कोण तो पुढारी | आणि गुंड कोण-

याचे न घडे द्न्यान | ऐसें झाले.

गरिबांच्या साठी| काढुं गहिवर ;

तसे आम्ही फार| धूर्त आहों !

त्यांच्या उद्दारार्थ | योजना राबवू

कंत्राटे देववू | आत्पेष्टांना.

सामान्यांच्या साठी | सामान्य जीवन –

सत्य हें अनन्य | ओळखू गा.

आपल्या पोरांना | पाठवू परदेशी ;

तिथे स्वर्ग, तिथे काशी | असामान्यां.

स्वदेश, स्वभाषा | यांचे जाणूं स्थान.

 त्यांना देवू मान | व्याख्यानात !

इतिहास पुसू | नांवे बदलून;

तेच योगदान | आमचे गा !

मन:शांतीसाठी | अध्यात्माचा डोस !

न सोडूं हव्यास| कशाचाही.

धनवतां ठेवू | इथे मुक्तद्वार

जगाबरोबर| पुढे जाण्या !

बऱ्यावाईटाची| संपवून भाषा

यशाचाच तशा | वाजवू गा.

आम्ही द्रव्यदास | भागाच्याच पाठी

जगू त्याच्यासाठी| मरुंसुद्धा !

ऐशिया स्थितीशी | अजुनी कोणी लढे;

हेंच गा तेवढं | आशास्थान.

ऐशिया स्थितीशी | लढणं बिकट,

मळलेली वाट | इथे नाही.

म्हणोनी मागणें | टिकविण्या जिद्द,

त्यानां आशीर्वाद | तुम्ही द्या हो.

…अगा हुतात्म्यांनो | तुम्ही भाग्यवंत,

गेला अनंतात | योग्य वेळीं.

तुम्ही भाग्यवंत; | आमची हरामी

पहावया तुम्ही | इथे नाही.

           --  विंदा करंदीकर

(पूर्व प्रसिद्धी लोकसत्ता दिवाळी अंक १९९७).