🌹🌹चित्रपट गप्पा🌹🌹

 

            प्रभात चित्र मंडळामुळे मला बघायला मिळालेला हा आणखी एक विशेष चित्रपट. बंगाली भाषेतील हा चित्रपट आंतराराष्ट्रीय संशोधन संस्था-‘नासा’मध्ये काम करणाऱ्या वेदव्रत पेन(बेदब्रत पेन) या मान्यवर कलाकर्मीने दिग्दर्शित केला असून त्यात १९३० साली पूर्व बंगालमधील ‘चितगाँव’मध्ये घडलेल्या वास्तव घटनांचे चित्रण आहे. ब्रिटिशांच्या जुलुमी अत्याच्याराविरोधात चितगाँवमधील ग्रामस्थांनी क्रांतीकारी उठाव केला होता. या उठावाची कहाणी ‘चितगाँव’मध्ये पाहायला मिळते.

            या कार्यक्रमाला स्वतः दिग्दर्शक बेदब्रत पेन आणि चित्रपटाचा सहनायक जंखु(लहान वयातील) याची भूमिका साकारणारा कलावंत सुभाष चट्टोपाध्याय उपस्थित होते. शो संपल्यानंतर प्रेक्षकांनी विचारलेल्या प्रश्नांना त्यांनी उत्साहाने उत्तरे दिली.

            या विशेष चित्रपटाबद्दल मी तुमच्याशी संवाद करीत आहे………..

🌹चितगाँव(चित्गाँग--CHITTGONG) 🌹

(बंगाली-२०१२)- दिग्दर्शन बेदब्रत पेन, सहदिग्दर्शन–अनुराग कश्यप.

            चितगाँव आता बांगलादेशात आहे. स्वातंत्र्यपूर्व काळात ते अखंड भारतात होते. चितगाँव भागात ब्रिटिशांची राजवट होती. तेथे सूर्यासेन नावाचा शाळाशिक्षक मास्टरदा म्हणून परिचित होता. या शिक्षकाने ब्रिटिशांच्या जुलूम-जबरदस्ती विरुद्ध मोठा लढा उभारला. त्यासाठी शाळकरी तरुण वयातील मुलामुलींना एकत्र केले. जात, धर्म आणि परंपरा बाजूला ठेवून चितगाँवमधील सामान्य गावकरी मास्टरदाच्या लढ्यात सामील झाले. रस्ते-रेल्वे मार्ग उखडवणे, ब्रिटिश अधिकाऱ्यांची वाहने अडवणे, सरकारी ठिकाणे लुटणे, या मार्गांनी उठाव करून त्यांनी ब्रिटिश राजसत्तेला त्रस्त केले.

            जुंखु नावाचा भाबड्या स्वभावाचा तरुण या उठावात अग्रस्थानी होता. मास्तरदाच्या नेतृत्वाखाली सुरू झालेल्या या भूमिगत चळवळीने ब्रिटिशांना नाकी नऊ आणले. तेव्हा ब्रिटिश अधिकाऱ्यांनी हा उठाव मोडून काढायचे ठरवले. त्यांनी मास्तरदा आणि जुंखुसह इतरांना ताब्यात घेतले. त्यांचा अतोनात छळ सुरू केला. कितीतरी लहान, मोठ्यांचे बळी घेतले. एका प्रेमिकेचाही बळी गेला. जुंखुच्या कुटुंबाला पण संकटाला सामोरे जावे लागते. नंतर काही कैद्यांना अंदमानच्या काळया पाण्यावर पाठविण्यात आले. तेथील तुरुंगात डांबण्यात आले. त्या तुरूंगात जुंखुही होता.

             जगभर पडसाद उमटलेला हा ऐतिहासिक उठाव जवळून न्याहाळणारा एक ब्रिटिश अधिकारी जंखुविषयी सहानुभूती बाळगून होता. त्याला जंखुला पुढच्या शिक्षणासाठी परदेशी न्यायाची इच्छा होती. मात्र प्रतिकूल परिस्थिती बघून त्या अधिकाऱ्याने माघार घेतली.

             या उठावाच्या निर्णायक क्षणी मास्तरदांच्या फौजेने ब्रिटिशांसमोर त्वेषाने संघर्ष सुरू केला. परंतू त्यांना यश मिळाले नाही. शेवटी या उठावाचा क्रांतिकारी प्रमुख मास्तरदा यास फाशी देण्यात आले.

             कालांतराने शिक्षा संपवून जुंखु परत चितगाँवला आला. ब्रिटिशांची अन्यायी राजवट पुन्हा सुरू झाली होती. गावकऱ्यांच्या जमिनीवर ब्रिटिश हक्क दाखवत होते. या अन्यायाविरुद्ध जुंखुने सर्व गावकऱ्यांना पुन्हा एकत्र करून लढा उभारला आणि ब्रिटिश सत्ताधीशांना शेवटी नामोहरम केले.

             असे विलक्षण व वास्तव कथानक असलेला ‘चितगाँव’ आपल्याला अस्वस्थ करतो. या चित्रपटाची लांबी मोठी आहे, परंतू तो कंटाळवाणा वाटत नाही. कारण कथानक प्रेक्षकाला शेवटपर्यंत खिळवून ठेवते. चित्रपटाचे संगीत कमी असले तरी ते प्रसंगानुरूप वापरले गेले आहे. ‘चितगाँव’मधील मास्तरदा सूर्यासेनची भूमिका करणारा मनोज वाजपेयी आणि तरुण जुंखु साकारणारा सुभाष चट्टोपाध्याय या प्रमुख कलावंतांचे काम अतिशय चांगले झालेय. ‘चितगाँव’चे गांवकरीदेखील ‘अस्सल’ वाटतात.

              असा हा विशेष चित्रपट आपण जरूर बघावा.

                  🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿